Application

Tourism အတြက္လိုအပ္တဲ့ Mobile Android Application မ်ားအား ေဒါင္းလုဒ္ရယူႏုိင္ေအာင္ စုစည္းတင္ေပးထားပါတယ္။ Application မ်ားအား ရွာေဖြေတြ႕ရွိသေလာက္ တင္ျပေပးသြားမွာျဖစ္လို႔ လူၾကီးမင္းတို႔ထံတြင္ရွိေသာ Tourism ႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္  Application မ်ားအားလည္း စုစည္းတင္ျပလိုေသာေၾကာင့္ ေပးပို႔ေပးေစလိုပါတယ္။ Download Link မ်ားအား Dropbox Link & pCloud Link ျဖင့္ ႏွစ္မ်ဳိးထားေပးမွာျဖစ္လုိ႔ အဆင္ေျပရာမွ Download ျပဳလုပ္ႏုိင္ပါတယ္။

Read More

ျမန္မာ့အလံမ်ားသမိုင္း
--------------------
လူ႔ယဥ္ေက်းမႈမ်ား စတင္ေပၚေပါက္လာစဥ္မွစ၍ ကမာၻအရပ္ရပ္မွာ အလံသေဘာေဆာင္ေသာ အမွတ္အသား အျဖစ္၊ လႊင့္ထူသူတို႔၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္သည့္ ေက်းငွက္တိရိစာၦန္တို႔၏ ရုပ္တု စေသာအရာ၀တၱဳ မ်ားကို အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ေနာင္တြင္ အလံကို ပံုပန္းသဏၭာန္ အရြယ္အစား အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အေခၚအေ၀ၚ အသံုးအႏႈန္း အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္းလ်က္ သံုးစြဲလာခဲ့ၾကသည္။

တံခြန္၊ ကုကၠား၊ မုေလးပြား၊ ၾကက္လွ်ာ စသည္တို႔သည္ အလံမ်ား၏ ေရွ႕ေျပးဟု ဆိုရေပမည္။ တံခြန္၊ ကုကၠား၊ မုေလးပြား၊ ၾကက္လွ်ာမ်ားသည္ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား လက္ထက္ကပင္ စတင္အသံုးျပဳ ခဲ့ၾကသည္။ တံခြန္၊ ၾကက္လွ်ာတို႔ကို အေျချပဳ ျမစ္ဖ်ားခံ၍ တစ္စတစ္စျဖင့္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ အလံ မ်ားကို က်ယ္ျပန္႔စြာ သံုးစြဲလာခဲ့ ၾကသည္။
ခရစ္မေပၚမီ အႏွစ္ (၉၀၀) ခန္႔က အာဆီးရီးယားႏိုင္ငံ၌ တံခြန္မ်ား၊ စစ္အလံမ်ား သံုးစြဲခဲ့ၾကပံုကို ထိုေခတ္က ထုလုပ္ေသာ ေက်ာက္ရုပ္မ်ား အိုးခြက္မ်ားေပၚ၌ ေတြ႔ျမင္ ခဲ့ရသည္။ အလံကိုအ၀တ္စျဖင့္ ခ်ဳပ္လုပ္ အသံုးျပဳျခင္းကို ေရာမတို႔ စတင္တီထြင္ခဲ့ၾကသည္။ ဥေရာပတိုက္ႏုိင္ငံမ်ား၌ အလံ လႊင့္ထူ သည့္ အေလ့အထကို ဆာရာဆင္လူမ်ိဳးမ်ားမွ စတင္ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ခရစ္ေတာ္မေပၚမီ အႏွစ္(၃၀၀)ခန္႔က ေရာမဧကရာဇ္မ်ား သံုးေသာ အလံေတာ္သည္ ယခုေခတ္ အလံေတာ္မ်ားႏွင့္ နီးစပ္တူညီသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ အေရွ႕တိုင္းတြင္ အလံကို ေရွးအက်ဆံုး အသံုးျပဳခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံမွာ တရုတ္ႏုိင္ငံႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ တို႔ပင္ျဖစ္သည္။ အိႏၵိယႏွင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံတို႔မွ တံခြန္မ်ား၊ အလံမ်ား ကိုင္ေဆာင္ သံုးစြဲသည့္ အေလ့အထသည္ ျမန္မာ၊ ထုိင္းႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ ေရာက္ရိွသြားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္းဦးေခတ္တြင္ အလံႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အေထာက္အထားမ်ား မေတြ႔ရိွခဲ့ရေသာ္လည္း သမိုင္း အလယ္ေခတ္ သကၠရာဇ္ (၈၄၂) မွ (၈၄၃) ခုနစ္အထိ စိုးစံခဲ့ေသာ ဒုတိယမင္းေခါင္ လက္ထက္ ေတာ္အခါ၌ စတင္ေတြ႔ရိွရသည္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ျမန္မာမင္းမ်ား လက္ထက္တြင္ ဘုရင္မင္းျမတ္ကို ကိုယ္စားျပဳေသာ (သို႔မဟုတ္) ႏိုင္ငံေတာ္ကို ကိုယ္စားျပဳေသာ အလံေတာ္အျဖစ္ ေဒါင္းအလံကို သတ္မွတ္ထားရိွေၾကာင္း ေတြ႔ရိွရသည္။ မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီး လက္ထက္တြင္ ေဒါင္းအလံကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အလံ အျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႔ရိွရသည္။ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ ေနာက္ဆံုး တိုင္ေအာင္ ေဒါင္းအလံကို ျမန္မာအမ်ိဳးသားအလံ အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အလံ အျဖစ္ လည္းေကာင္း သတ္မွတ္ခဲ့ေၾကာင္း ေပၚလြင္သည္။ ၁၉၃၀-ျပည့္ႏွစ္၊ ဆရာစံလယ္သမား အေရးေတာ္ပံုအလံတြင္ ၾကက္လွ်ာစြန္း အလံ၊ အျဖဴေရာင္တြင္ နဂါးကို ဂဠဳန္သုတ္ဟန္ ေရးဆြဲ၍ အသံုးျပဳခဲ့သည္။
၁၉၃၈-ခုႏွစ္၊ မတ္လတြင္ ျပည္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ တို႔ဗမာအစည္းအရံုး တတိယညီလာခံ အစည္းအေ၀းတြင္ သံုးေရာင္ျခယ္ အလံ၏ အလယ္၌ ေဒါင္းရုပ္အလံ အလုပ္သမားႏွင့္ ေတာင္သူ လယ္သမား လူတန္းစားကို အေျခခံေသာ တံစဥ္အမွတ္အသားကို ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္ အသံုးျပဳ ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ၁၉၃၆-ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ က်င္းပေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကိုလိုနီဥပေဒ ျပဳ လႊတ္ေတာ္တြင္ အဂၤလိပ္ဘုရင္မင္းျမတ္၏ သေဘာတူညီခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ျမန္မာဘုရင္ခံ က သတ္မွတ္ေပးခဲ့သည့္ အလံ၏အေရာင္မွာ အျပာေရာင္ျဖစ္ၿပီး၊ အျပာေရာင္၏အဖ်ား၌ စက္၀ိုင္း အတြင္း ေဆးေရာင္ျခယ္ထားေသာ ေဒါင္းရုပ္ကို ထည့္ေပးထားသည္။ တိုင္ရင္းဘက္ အထက္ေထာင့္ တြင္ ၿဗိတိသွ် ယူနီယံဂ်က္အလံ အမွတ္အသား ပါရိွေသာအလံကို သတ္မွတ္ေပးခဲ့သည္။
ဂ်ပန္ေခတ္ ဘီအိုင္ေအအလံ၌ အလယ္စက္ပိုင္း အျဖဴတြင္းက ေဒါင္းသဏၭာန္ပါ အ၀ါ၊ အစိမ္း၊ အနီ သံုးေရာင္ျခယ္ အလံကို အမ်ိဳးသားအလံအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၄၂-ခုႏွစ္၊ ဘီဒီေအ အလံ ကိုလည္း အဆိုပါ အလံကိုပင္ အနည္းငယ္ ေျပာင္းလဲ၍ ဆက္အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ၁၉၄၅-ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၇)ရက္ ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ အလံေတာ္ကို အနီေရာင္ ေအာက္ခံထား၍ တိုင္ရင္းဘက္တြင္ ၾကယ္ျဖဴတစ္ပြင့္ပါရိွေသာ အလံေတာ္ကို အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးအၿပီး အသစ္ျပန္လည္ ဖြဲ႔စည္းေသာ (ဖဆပလ) အဖြဲ႔၏ အလံကိုလည္း ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ေအာင္ပြဲရခဲ့ေသာ အလံေတာ္ကိုပင္ ဆက္လက္၍ အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္မွ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ၿပီး တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလြတ္ေတာ္မွ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အလံ၊ အထိမ္းအမွတ္သီခ်င္းႏွင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၂၄)ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္အေျခခံ ဥပေဒ၌ ထည့္သြင္းေရးဆြဲ အတည္ျပဳ ေပးခဲ့သည္။
၁၉၄၇-ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လံုး၀အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာပိုင္လြတ္လပ္ေရး ရရွိေတာ့မည္ျဖစ္၍ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္တကြ တမ်ဳိးသားလံုးကို၎၊ ႏိုင္ငံ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာကို၎ ကိုယ္စားျပဳသည့္ ႏိုင္ငံေတာ္အလံ၊ ႏိုင္ငံေတာ္တံဆိပ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ သီခ်င္းကို မရွိမျဖစ္ လိုအပ္လာေတာ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္အလံ၊ ႏိုင္ငံေတာ္တံဆိပ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္သီခ်င္းအတြက္ ေကာ္မီတီတစ္ရပ္ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ ထိုေကာ္မီတီတြင္ မူလက သဘာပတိအျဖစ္ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳ ႀကီးမွဴး၍ အဖြဲ႔၀င္မ်ားအျဖစ္ ဦးေအာင္ဇံေ၀ ဗိုလ္မွဴးေအာင္ မြန္ထြန္းရင္ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီး ေဒၚခင္လွ ဆရာလွမင္း မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြား စ၀္စံထြန္း ဦးေဇာ္လြန္း ဦး၀မ္ကိုေဟာ တို႔ပါ၀င္ခဲ့သည္။ (ေနာင္တြင္ ဦး၀မ္ကိုေဟာ ႏႈတ္ထြက္၍ ဦးငြန္းတိုးအား အစားခန္႔ထား၏) ထို႔ေနာက္ ျမန္မာမႈႏွင့္ အႏုပညာဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား ျဖစ္ေသာ ပန္းခ်ီဆရာႀကီး ဦးေငြကိုင္ ႏွင့္ ဦးအုန္းလြင္၊ ဂီတဆိုင္ရာ ဦးဘသန္းႏွင့္ ဒဂုန္ ဆရာတင္၊ အသံလႊင့္ဌာနမွ ဦးခင္ေဇာ္ႏွင့္ ဦးထင္ဖတ္တို႔ကို ျဖည့္စြက္ခန္႔ထားၿပီးေနာက္ အတိုင္ပင္ခံအျဖစ္ ဦးသိန္းဟန္ (ဆရာေဇာ္ဂ်ီ)ကိုလည္း ထည့္သြင္းခဲ့ေပသည္။
ျပည္ေထာင္စု ဆိုရွယ္လစ္ သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အလံကို ၁၉၇၄ ခုနွစ္တြင္ ျပဌာန္းခဲ့သည့္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၉၀ အရ နိုင္ငံေတာ္အလံ၏ အေရာင္အေသြး၊ အမွတ္အသား၊ ပံုသဏၭာန္နွင့္ အရြယ္အစားကို ျပဌာန္းထားသည္။ ထို႔ျပင္ ၁၉၇၄ ခုနွစ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒအမွတ္ ၁ နွင့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ နည္းဥပေဒ အမွတ္ ၁ တို႔အရလည္း ထပ္မံ၍ အေသးစိတ္ ျပဌာန္းထားသည္။
ထိုဥပေဒမ်ားအရ နိုင္ငံေတာ္အလံမွာ ေထာင့္မွန္စတုဂံပံုျဖစ္၍ ေအာက္ခံအေရာင္မွာ အနီေရာင္ျဖစ္သည္။ လက္၀ဲဘက္ အထက္ေထာင့္ရွိ အျပာေရာင္ ေအာက္ခံေလးေထာင့္ကြက္ေပၚတြင္ အရြယ္တူၾကယ္ျဖဴ ၁၄ လံုး ၀န္းရံထားေသာ ပင္နယံႏွင့္ စပါးႏွံ ႏွစ္ခက္ရွိသည္။။ ပင္နယံတြင္ တူညီေသာ စက္သြားစိတ္ေပါင္း ၁၄ ခုရွိသည္။ ပင္နယံအတြင္းရွိ စပါးႏွံမ်ားတြင္ စပါးေစ့ေပါင္း ၃၄ ေစ့ရွိသည္။ စပါးႏွံမ်ား၏ တစ္ဖက္တစ္ခ်က္စီတြင္ စပါးရြက္ႏွစ္ရြက္စီရွိသည္။
စပါးႏွံႏွင့္ စက္သြားသည္ အေျခခံ လူတန္းစားနွစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားနွင့္ အလုပ္သမားမ်ားကို ရည္ညႊန္းသည္။ အရြယ္တူၾကယ္ျဖဴ ၁၄ လံုးသည္ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္းစသည့္ ျပည္နယ္ခုနစ္ခုႏွင့္ စစ္ကိုင္း၊ တနသၤာရီ၊ ပဲခူး၊ မႏၱေလး၊ မေကြး၊ ရန္ကုန္ႏွင့္ ဧရာ၀တီတိုင္း ခုနစ္တိုင္းတို႔၏ တန္းတူညီတူရွိမႈကို ေဖာ္ေဆာင္ထားသည္။
အလံေတာ္ရွိ အျဖဴေရာင္သည္ သန္႔ရွင္းျခင္းႏွင့္ စင္ၾကယ္ျခင္းကို လည္းေကာင္း၊ အနီေရာင္သည္ ရဲရင့္ျခင္းႏွင့္ ျပတ္သားျခင္းကိုလည္းေကာင္း ေဖာ္ေဆာင္သည္။ အျပာေရာင္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းျခင္းႏွင့္ တည္ၾကည္ျခင္းကို ေဖာ္ေဆာင္သည္။
ႏိုင္ငံေတာ္အလံကို လႊင့္ထူရမည့္အေဆာက္အဦး၊ ေနရာဌာနမ်ားႏွင့္ လႊင့္ထူရမည့္ ေန႔ႀကီးရက္ႀကီးမ်ား၊ လိုက္နာရမည့္အခ်က္မ်ား၊ တားျမစ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ျပစ္ဒဏ္မ်ားကိုလည္း ဥပေဒအရတိက်စြာ ျပဌာန္းထားသည္။ ၁၉၄၈ ခုနွစ္ အေျခခံဥပေဒတြင္ အတည္ျပဳထားခဲ့ေသာ ေတာ္လွန္ေရးႀကယ္ႀကီး တစ္လံုးကုိ ျခံရံထားသည့္ ၾကယ္ငါးလံုးပါအလံကို ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒျဖင့္ ရုတ္သိမ္းခဲ့သည္။
ဗဟုသုတတိုးပြါးေစရန္ရည္ရြယ္၍မွတ္စုၾကမ္းမွကူးယူေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
ကိုးကား - ေမာင္အုန္းေဖေရးသည့္ “ဒီဟာအစ ဒီလိုက” စာအုပ္
- မွတ္စုၾကမ္း ‪#‎SwamHtet‬ ‪#‎Kyawnge‬

Read More

ဓမၼေစတီမင္း ေရးထိုးခဲ့ေသာ ေရႊတိဂံု ဓမၼေစတီေက်ာက္စာ

ဓမၼေစတီမင္း ေရးထိုးခဲ့ေသာ ေရႊတိဂံု ဓမၼေစတီေက်ာက္စာ

ရာသီဥတု သာယာလွသျဖင့္ မေရာက္ျဖစ္တာ ၾကာျပီျဖစ္ေသာ ေရႊတိဂံုေစတီသို႔ ဖူးေမွ်ာ္ၾကည္ညိဳရန္ သြားေရာက္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဘုရားဖူးျပီးေနာက္ ရင္ျပင္အႏွံ႔ လွည့္လည္ၾကည့္ရႈရင္း ရင္ျပင္ အေရွ႕ေျမာက္ေထာင့္ရိွ ဇရပ္တစ္ခုကို သတိထားမိသည္။ အနီးကပ္ ၾကည့္ရႈရာ ဓမၼေစတီေက်ာက္စာ ဆိုင္းဘုတ္ကို ဖတ္ရႈရသျဖင့္ စိတ္ဝင္စားသူမ်ား ေလ့လာႏိုင္ရန္ မွတ္တမ္းရိုက္ယူျပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါသည္။
ေရႊတိဂံုဘုရားရိွ ဓမၼေစတီေက်ာက္စာကို ရာဇာဓိပတိဘြဲ႕ခံ ဓမၼေစတီမင္းၾကီးမွ ခရစ္ႏွစ္ ၁၄၈၅ခုတြင္ မြန္၊ ျမန္မာ၊ ပါဠိဘာသာတို႔ျဖင့္ ေရးထိုးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေက်ာက္စာတြင္ ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶ ဘုရားျဖစ္သည္မွ အစျပဳျပီး ျမတ္ဗုဒၶ၏ ဆံေတာ္ျမတ္မ်ားကို ႒ာပနာျပီး ေရႊတိဂံုေစတီ တည္ထားပူေဇာ္ပံု၊ ေရွးမင္းအဆက္ဆက္မွ ဓမၼေစတီမင္းလက္ထက္ထိ ေရႊတိဂံုေစတီကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ပံုမ်ားကို ေဖာ္ျပထားသည္။
တိမ္ျမႈပ္ေပ်ာက္ကြယ္ေနေသာ ဓမၼေစတီေက်ာက္စာကို ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၈၀ခုတြင္ အဂၤလိပ္အစိုးရ၏ ေက်ာက္စာဝန္ မစၥတာဖိုးခ်မ္းမားက ေရႊတိဂံုေစတီ အေရွ႕ဘက္ အလယ္ပစၥယာတြင္ တူးေဖာ္ ေတြ႕ရိွခဲ့ျပီး စနစ္တက် ျပန္လည္ စိုက္ထူခဲ့သည္။ ၁၉၈၂ခုတြင္ ဓမၼေစတီေက်ာက္စာ သံုးခ်ပ္အား ဘုရားဖူးမ်ား အလြယ္တကူ ဖတ္ရႈေလ့လာႏိုင္ရန္အတြက္ ေဂါပကအဖြဲ႕မွ အေရွ႕ဘက္အလယ္ပစၥယာမွ ရင္ျပင္ အေရွ႕ေျမာက္ေထာင့္ (လက္ရိွေနရာ) သုိ႔ ေျပာင္းလဲစိုက္ထူခဲ့သည္။ ၁၉၉၆ခုတြင္ ေရႊတိဂံု ဘက္စံုျပဳျပင္မြမ္းမံ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္ မူလဓမၼေစတီေက်ာက္စာ တည္ရိွခဲ့ေသာေနရာတြင္ ေက်ာက္စာရံု ေဆာက္လုပ္ကာ ေက်ာက္စာမူပြား သံုးခ်ပ္ကို ေရးထိုးစိုက္ထူခဲ့သည္။
Stacy Chan
‪#‎stacy_mt_travel‬
‪#‎knowledge_mt_travel‬

Read More

ျမတပူ(သို႔) ေရွးေခတ္ ျမန္မာ့အေျမာက္

ျမတပူ(သို႔) ေရွးေခတ္ ျမန္မာ့အေျမာက္
==•==•==•==•==•==•==•==•==•==•
ေရွးေခတ္က ျမန္မာ့စစ္တပ္အတြက္ အားထားရေသာ စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ားတြင္ အေျမာက္၊စိန္ေျပာင္း၊ ျမတပူဟူ၍ ပါရွိသည္ကို သမိုင္းေလ့လာဖူးသူတိုင္း သတိထားမိၾကမည္ဟု ထင္ပါသည္ ။
ေရွးေခတ္ျမန္မာ့စစ္လက္နက္ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ ပစၥည္းမ်ား၌ အေျမာက္၊ စိန္ေျပာင္း၊ ျမတပူ တို႔သည္ထူးျခား၍ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ေကာင္းၿပီး အသံုးဝင္ေသာ စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ား
ျဖစ္ၾကသည္။
အေျမာက္သည္ စစ္ေရးတြင္မ်ားစြာ အားထားရေသာ လက္နက္ပစၥည္းတစ္ခု ျဖစ္သည္ သာမက ႏွစ္ႏိုင္ငံ ခ်စ္ၾကည္ေရး ဧည့္သည္ေတာ္ မ်ားအား ႀကိဳဆိုရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရးအရ အခ်က္အခ်ာက်ေသာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ႀကီးမ်ား က်င္းပရာတြင္ လည္းေကာင္း၊ အေျမာက္ကို တခမ္းတနား ပစ္ေဖာက္ကာ ဂုဏ္ျပဳေလ့ရွိသည္။
ထိုစစ္လက္နက္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ အေျမာက္၊ စိန္ေျပာင္း ႏွင့္ ျမတပူ တို႔ထဲတြင္ ျမတပူ
ဆိုေသာ ထူးဆန္းေသာ နာမည္ရွိသည့္
အေျမာက္လက္နက္ကို စာဖတ္သူမ်ား
သတိထားမိၾကပါလိမ့္မည္ ။
ထိုျမတပူ ဆိုေသာ အေျမာက္လက္နက္ဟာ အျခားေသာ စိန္ေျပာင္း ၊ အေျမာက္မ်ား ႏွင့္ ပံုပန္းသဏၭာန္မည္သို႔ ကြာျခားသည္၊ အသံုးျပဳပံု အသံုးဝင္ပံုျခင္းမည္သို႔ ကြာျခားသည္ကိုလည္း ခြဲျခားသိခ်င္ၾကမည္ဟု ယူဆသျဖင့္ ျမတပူအေၾကာင္း ရွာေဖြလို႔ရသမွ်ကို တင္ဆက္ေပးပါရေစ။
စိန္ေျပာင္း၊ အေျမာက္၊ ျမတပူ ဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းကို အေစာဆံုးေတြ႕ရွိရသည္မွာ သကၠရာဇ္ ၇၆၆ - ၇၆၇ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ရာဇာဓိရာဇ္ႏွင့္ ဘုရင္မင္းေခါင္တို႔ ဆင္ႏႊဲေသာ မြန္-ျမန္မာ ႏွစ္ ၄၀ စစ္ပြဲအတြင္းတြင္ ျဖစ္ခဲ့ေသာ
တိုက္ပြဲမ်ားတြင္မွ ေတြ႕ရွိရ၏။ မြန္ဝန္ႀကီးဗညာဒလ ေရးသားျပဳစုေသာ မွန္နန္းရာဇ၀င္ေတာ္ႀကီး၌ "မြန္မင္း ရာဇာဓိရာဇ္လည္း ဟံသာဝတီက ဆန္တက္၍ ျပည္ၿမိဳ႕သို႔ေရာက္လွ်င္ အႀကိမ္ႀကိမ္ လုပ္ႀကံသည္။ ျပည္ၿမိဳ႕တြင္းက ေျပာင္းေသနတ္၊ အေျမာက္ျမတပူတို႔ႏွင့္ ျပင္းစြာ ပစ္ခတ္ေသာေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ကိုမတက္၀ံ့၊ သူရဲသူခက္ အေသအေပ်ာက္မ်ားလွ်င္ ျပည္ၿမိဳ႕ကခြာ၍ ေျမထဲသို႔ ဆန္ရေလ၏” ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ျမတပူဟူေသာ စစ္လက္နက္ဟာ
အင္းဝ - ဟံသာဝတီ ႏွစ္ ၄၀ စစ္ပြဲအတြင္း
အသံုးျပဳခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀၀ ေက်ာ္ သက္တမ္းရွိ စစ္လက္နက္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္ပါသည္။
ထိုျမတပူ၏ပံုပန္းသဏၭာန္ ႏွင့္ အေျမာက္ စိန္ေျပာင္းတို႔မွာ ဆင္တူေသာ္လည္း ကြဲျပားျခားနားမႈေတာ့ ရွိပါသည္။ ျမတပူ ဟာ အေျမာက္ စိန္ေျပာင္းကဲ့သို႔ ေျပာင္းတို၊ ေျပာင္းရွည္ မ်ားအတြင္း ဗံုးသီး၊ ဗံုးဆန္ထည့္ၿပီး ေနာက္မွ ယမ္းကို မီးရွိဳ႕ေပါက္ကြဲေစၿပီး ဗံုးသီး၊ ဗံုးဆန္ကို ယမ္းေပါက္ကြဲအားျဖင့္ တြန္းထုတ္ေစေသာ လက္နက္မ်ဴ ိးမဟုတ္ပါ။
ျမတပူတြင္ အသံုးျပဳေသာ ေျပာင္းသည္ အတန္ငယ္ရွည္ေသာ ေျပာင္းရွည္ျဖစ္ၿပီး ၎ ေျပာင္းရွည္ကို ေၾကးသြန္း၊ ေငြသြန္းၿပီး ေပါ့ပါးေအာင္ လုပ္ထားသည္ဟု သိရသည္ ။ ထို႔ေနာက္ အလြယ္တကူ ေရႊ႕ေျပာင္း၍ရေအာင္ ဘီးတပ္လွည္း၊ ယဥ္မ်ားတြင္ တင္၍ အသံုးျပဳရသည္။
ျမတပူသည္ အေျမာက္ စိန္၊ေျပာင္းတို႕ေလာက္ ေလးပင္မႈမရွိပဲ ေျပာင္းသည္လည္း သိပ္ထူျခင္းမရွိဟု ဆိုသည္ ။ထို႔အျပင္ အေျမာက္၊ စိန္ေျပာင္းကဲ့သို႔ ေျပာင္းတြင္ ေနာက္ပိတ္မပါပဲ ဒိုးရွိဳေပါက္ဟုသိရသည္။
ထို႔ျပင္ ယမ္းကိုပံုကာ မီးရွိဳ႕ရေသာ နားခြက္လည္းမပါေခ်။ ျမတပူသည္ ေျပာင္းဝ ၄လက္မ မွ ၆လက္မ အထိ က်ယ္ၿပီး ၄ေပ မွ၆ေပ အထိ ရွည္လ်ားေလ့ရွိသည္”ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
ျမတပူတြင္ ထည့္သြင္း အသံုးျပဳရသည့္ အရာမွာ ဗုံးဆံ၊ ဗုံးသီးကဲ့သို႔ လံုးဝန္းေသာ
သံလံုး၊ ေၾကးလံုး မဟုတ္ပဲ ၊ ဒံုးပ်ံကဲ့သို႔ ရွည္ၿပီး၊ေနာက္တြင္လည္း ပဲ့ထိန္းကဲ့သို႔အၿမီးပါေသာ ယမ္းေခ်ာင္း၊ ယမ္းေတာင့္သာျဖစ္သည္ ။
ထိုအရာဟာ ဘာႏွင့္ဆင္တူသလည္းဆိုေတာ့
သီတင္းကၽြတ္ကာလတြင္ ကေလးမ်ား ကစားေလ့ရွိေသာ ရႊီးဒိုင္းႏွင့္တူသည္ ။ ယမ္းစႀကိဳးကို မီး႐ွိဳ႕လိုက္ပါက ရႊီးဒိုင္းသည္ သူ႕ဟာသူ ေလေပၚသို႕ တြန္းကန္ၿပီး တက္သြားကာ အရွိန္ကုန္သည့္အခါ ေပါက္ကြဲသြားသကဲ့သို႔ပင္ ျမတပူက်ည္ေတာင့္ဟာလည္း သူ႔ အေတာင့္အတြင္းထည့္သြင္းထားေသာ ယမ္း၏ ေပါက္ကြဲအားကိုပင္ အရွိန္ယူကာ ေလေပၚသို႔ တြန္းကန္ တက္သြားၿပီး အရွိန္ကုန္ပါက ေပါက္ကြဲသြားသည့္အမ်ဴ ိးပင္ျဖစ္သည္ ။
ရႊီးဒိုင္းအႀကီးစားသေဘာမ်ဴ ိး ျဖစ္ေသာ္လည္း အၿမီးပါရွိေသာေၾကာင့္ လိုရာခရီးကို တည့္မတ္စြာ ေရာက္ရွိေစၿပီး ခ်ိန္ထားေသာ ေျပာင္း၏ လမ္းေၾကာင္းပစ္မွတ္ အတိုင္းပင္ လြဲေခ်ာ္မႈ မရွိေစပဲ လိုရာသို႔ တည့္မတ္စြာ ေရာက္ရွိေပါက္ကြဲေစႏိုင္သည္။
ျမတပူေတာင့္ျပဳလုပ္ရာတြင္ ဒံုးက်ည္ကဲ့သို႔ ရွည္ေသာ လံုးဝန္းေသာ က်ည္ဆံေတာင့္ျဖစ္ေအာင္ ၊အေခါင္းေပါက္ ျဖစ္ေအာင္ ေၾကး၊သံကၽြတ္မ်ားျဖင့္
သြန္းရသည္ဟုဆိုသည္ ။ တခါတရံ ေၾကး၊သံမရႏိုင္တဲ့ အခါမ်ားမွာ မီးသင္းထားေသာ ဝါးဆစ္ကိုပင္ အသံုးျပဳသည္ဟု သိရသည္။ ထို က်ည္ဆံေတာင့္အတြင္းထဲသို႔ ပထမဦးစြာ ကန္႔ႏွင့္ေရာထားေသာ
ယမ္းျပင္းကို က်စ္လစ္ေအာင္သိပ္သည္းစြာ
သံုးပံု တစ္ပံုခန္႔ ထည့္ရသည္ ။ အဲဒီေနာက္တြင္မွ ယမ္းစိမ္း၊ မီးေသြးမႈန္႔၊ ေက်ာက္မႈန္႔၊ မီးစုန္း၊ ကန္႔တို႔ အခ်ဴ ိးခ် စပ္ထားေသာ ယမ္းေပ်ာ့မႈန္႔ကို သိပ္ထည့္ရသည္။ ထို႔ေနာက္ ယမ္းႀကိဳးကို အလယ္အူေၾကာင္းတြင္ ထည့္သြင္းၿပီး ေနာက္ပိတ္ကို ေလလံုေအာင္ ခ်ိတ္ျဖင့္ ပိတ္ရသည္ဟု ဆိုသည္ ။ ထို႔အျပင္ အေရွ႕သို႔ တည့္မတ္စြာ ပ်ံသန္းသြားႏိုင္ရန္
အေနာက္တြင္ အၿမီးတပ္ေပးရသည္။
ထို႕ေနာက္ ယမ္းႀကိဳးေရမစိုေအာင္ ေျခာက္ေသြ႕စြာထားရသည္။
အသံုးျပဳသည့္အခါ ျမတပူက်ည္ဆံေတာင့္ကို ေျပာင္း၏ အေနာက္မွထည့္သြင္းၿပီး ယမ္းႀကိဳးေပၚေအာင္ထားရသည္ ။ ထို႔ေနာက္ ဘီးတပ္လွည္းႏွင့္ ေျပာင္းကို လိုသလိုေရြ႕ကာ ပစ္မွတ္ကို တည့္မတ္စြာခ်ိန္ၿပီး ယမ္းႀကိဳးစနက္တံကို မီးရွိဳ႕ရသည္။
ယမ္းႀကိဳးစနက္မွ မီးဟာ ပထမဦးစြာ ယမ္းေပ်ာ့ကိုကူူးသြားသည့္အတြက္ ျမတပူဟာ အားတခုျဖင့္ ေပါက္ကြဲတြန္းကန္ၿပီး ေျပာင္းတေလွ်ာက္ အရွိန္ျပင္းစြာ ပ်ံထြက္သြားသည္။ ထို႕ေနာက္ တေျဖးေျဖးမီးဟာ ျမတပူေတာင့္အရင္းနားရွိ သိပ္သည္းဆျပင္းေသာ ယမ္းျပင္းရွိရာေနရာ အေရာက္တြင္ ျမတပူသည္ ျပင္းထန္စြာေပါက္ကြဲသြားေတာ့သည္ ။
ထို႔ေၾကာင့္ ျမတပူလက္နက္ဟာ အေျမာက္ ၊ စိန္ေျပာင္းကဲ့သို႔ အလွမ္းကြာေဝးေသာ ပစ္မွတ္မ်ားကို မွန္းဆၿပီး အေဝးကေန ပစ္ခတ္၍မရေသာ္လည္း ၿမိဳ႕သိမ္းတိုက္ပြဲမ်ားႏွင့္ အနီးကပ္ ရင္ဆိုင္တိုက္ပြဲမ်ားတြင္ ပစ္မွတ္မ်ားကို တည့္မတ္စြာ ပစ္ခတ္ႏိုင္သည့္အတြက္ မ်ားစြာ အသံုးဝင္လွသည္။
ျမန္မာ့စစ္သမိုင္းတြင္ ျမတပူကို အထူး အားကိုးအားထားျပဳခဲ့ေၾကာင္း ဦးကုလားရာဇဝင္ႏွင့္ မွန္နန္းရာဇဝင္ေတာ္ႀကီးတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ သကၠရာဇ္ ၇၇၁ခုႏွစ္တြင္ ဘုရင္မင္းေခါင္ႏွင့္ ရာဇဓိရာဇ္တို႔ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ‘ဘားနံတိုက္ပြဲ’ အေၾကာင္းတြင္ အထူးတလည္ပါရွိသည္။
ကုန္းေဘာင္ေခတ္ဦးတြင္လည္း အေျမာက္ ႏွင့္ စိန္ေျပာင္း ၊ ျမတပူတို႔ကို အေလးေပး
ထုတ္လုပ္သံုးစြဲခဲ့ေၾကာင္း ကုန္းေဘာင္ေခတ္
စစ္သမိုင္းမ်ားတြင္ ပါရွိသည္။
အယုဒၶယၿမိဳ႕ကို ဝန္းရံလုပ္ၾကံစဥ္က က်ည္ဝ ႏွစ္မိုက္၊ အလ်ား ခုႏွစ္ေတာင္၊ က်ည္ေစ့
လံုးပတ္ ႏွစ္ထြာ၊ အခ်ိန္ ငါးဆယ္ ထိုဗံုးအေျမာက္ႏွင့္ မီးျဖဴ မီးဝါသြတ္ ထားေသာ ျမတပူဆန္တို႔ျဖင့္ ညေနညေနတိုင္း …… ၿမိဳ႕တြင္းသို႔ ဆယ္လံုးဆယ္လံုးစီ မျပတ္ပစ္ခတ္ ေစေၾကာင္း ယိုးဒယား-ျမန္မာ စစ္သမိုင္းေမာ္ကြန္းတြင္ ပါရွိေလသည္။
ကိုးကား - သန္းဝင္းလိႈင္္(ျမန္မာအေျမာက္)
- မွန္နန္းရာဇဝင္ ( ဦးကုလား)
- ဦးေမာင္ေမာင္တင္( ေရႊနန္းသံုး....)
နမူနာ ျပထားသည့္ ပံုမွာ ေရွးေခတ္ ကိုးရီးယား ေတာ္ဝင္တပ္ေတာ္ အသံုးျပဳသည့္ ခ်ဴ ံထံုးေခၚ ျမတံပူအေျမာက္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ဂ်ဴ ိဆြန္း ဂ်ပန္ အင္ဂ်င္းႏွစ္ စစ္ပြဲမ်ားအတြင္း အသံုးျပဳခဲ့ၿပီး ယခု ျပထားသည့္ပံုမွာ ဂ်င္းဂ်ဴ ခံတပ္တြင္ ထားရွိေသာ ျမတံပူမ်ားျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာ့ ျမတံပူႏွင့္ အနည္းငယ္ ကြာျခားပါတယ္။ ခ်ံဴ ထံုးက ယမ္းရဲ႕ တြန္းကန္အားနဲ႔ ပစ္လႊတ္ရတာ ျဖစ္ၿပီး ျမတံပူကေတာ့ အေျမာက္ေျပာင္းထဲ ထည့္သြင္းကာ စနက္တံကို မီးရွဴ ိ႕ ပစ္လႊတ္ရပါသည္။ စာဖတ္သူတို႔ ျမင္ေယာင္မိေစရန္ ျမန္မာ့ ျမတံပူပံုကို ရွာေဖြခဲ့ေသာ္လည္း မေတြ႕ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ယခုပံုကို ထည့္သြင္း အသံုးျပဳခဲ့ပါသည္။ ပအ္ုိ႔ဝ္ မီးလႊတ္ပြဲေတာ္ဟု ေခၚဆိုသည့္ နီလူးဖိုင္ဒံုးက်ည္မ်ားႏွင့္ ခပ္ဆင္ဆင္ျဖစ္ပါသည္။
‪#‎SwamHtet‬

Read More

စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး ကသာခရိုင္၊ ကသာေဒသ ။

စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး ကသာခရိုင္၊ ကသာေဒသ ။

ကသာခရိုင္၏ပထ၀ီ၀င္အေနအထားမွာ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီးတြင္
တည္ရိွၿပီးေျမာက္လတၱီတြဒ္ ၂၁ ဒီဂရီ ၃၀ မိနစ္ ႏွင့္ ၂၄ ဒီဂရီ ၃၀ မိနစ္ၾကား
အေရွ႕ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ ၉၁ ဒီဂရီ ၁ မိနစ္ ႏွင့္ ၉၆ ဒီဂရီ ၃၁မိနစ္ၾကားတြင္
တည္ရိွတယ္။
အက်ယ္အ၀န္းမွာ (၆၁၂၄.၄၄)စတုရန္းမိုင္ က်ယ္၀န္း၍
အေရွ႕မွအေနာက္သို႔ (၁၀၂)မိုင္၊ ေတာင္မွ ေျမာက္သို႔ (၁၀၀)မိုင္ရွည္လ်ားတယ္။
ကသာခရိုင္တြင္ ၿမိဳ႕(၇)ၿမိဳ႕ျဖင့္ဖြ႔ဲစည္းထားပါတယ္။
ကသာ၊ထီးခ်ဳိင့္၊ အင္းေတာ္၊ ဗန္းေမာက္၊ ေကာလင္း၊ ၀န္းသို၊ ပင္လည္ဘူး
ၿမိဳ႕မ်ားျဖစ္တယ္။

ကသာခရိုင္တြင္ လူဦးေရစုစုေပါင္း ရွစ္သိန္းေျခာက္ေသာင္းေက်ာ္ရိွပါတယ္။
အတိအက်ဆိုမူ(၈၆၁၂၈၃)ေယာက္ရိွ၍

ကသာၿမိဳ႕နယ္ရိွလူဦးေရမွာ
တစ္သိန္းေျခာက္ေသာင္းေက်ာ္ အတိအက်ဆိုမူ(၁၆၇၇၃၄)ေယာက္ရိွတယ္။

ကသာၿမိဳ႕ေပၚလူဦးေရကေတာ့ ႏွစ္ေသာင္းေျခာက္ေထာင္ေက်ာ္
(အတိအက်ဆိုမူ - ၂၆၇၃၂ ) ေယာက္ရိွတယ္။
ခရိုင္တြင္းေနထုိင္ၾကေသာတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ားမွာ ကခ်င္၊ကယား၊
ကရင္၊ခ်င္း၊မြန္၊ဗမာ၊ရခုိင္၊ရွမ္း၊နာဂ၊ ကဒူး၊ ကနန္း မ်ားျဖစ္သည္။

ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ားမွာ (၈၆)%ရိွ၍ က်န္တုိင္းရင္းသားမ်ားထဲတြင္ ရွမ္း၊ကခ်င္၊
ကဒူး၊ကနန္း လူမ်ဳိးစုအေရအတြက္မ်ားျပားသည္။
ထိုတိုင္းရင္းသားမ်ားထဲမွ
ရွမ္း၊ကခ်င္၊ကရင္၊ခ်င္း၊ကဒူး၊ကနန္း လူမ်ဳိးစုမ်ားစြာ မွီတင္းေနထိုင္ရာ
ေဒသ၏သဘာ၀အလွ၊ ၀န္းက်င္ သဘာ၀အလွမ်ားစြာ ႏွင့္
စိတ္၀င္စားစရာကမၻာ့သမိုင္း၊ ျမန္မာ့သမိုင္းမ်ားစြာေပါမ်ားလွတဲ့ ခရိုင္တစ္ခု
ျဖစ္ပါတယ္။

ျပည္တြင္းျပည္ပ စာေရးဆရာႀကီးမ်ား ဟိုးယခင္ကတည္းက ဖြဲ႔ညႊန္းခဲ့ရသည့္
ေဒသျဖစ္သလို အထက္ျမန္မာျပည္၏ အလွဆံုး ဧရာ၀တီဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ထဲမွ
တစ္ခုအပါအ၀င္လည္းျဖစ္တယ္။
ထိုေနရာ ထိုေဒသမ်ားပိုင္ဆိုင္ထားရာ ခရိုင္ၿမိဳ႕ျဖစ္သည့္အဂၤလိပ္ေခတ္
အေရးပိုင္ရံုးစိုက္ရာၿမိဳ႕၊အေနာ္ရထာဘုရင္ တည္ခဲ့ေသာ ကင္းၿမိဳ႕ျဖစ္သည့္
ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ ကသာၿမိဳ႕ေလးဟာ ယေန႔ဆိုလွ်င္
ျပည္တြင္းျပည္ပ ခရီးသြားလာသူတို႔အတြက္ ဆံုမွတ္တစ္ခ
ုျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။

ယေန႔အခ်ိန္မွာေတာ့ ကမၻာကေရာျပည္တြင္းကပါ တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ ပုိ၍
စိတ္၀င္စားလာရေသာၿမိဳ႕ေလးတစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္လာပါၿပီ။
တစ္ခ်ိန္က ျမန္မာမသိသည့္ ကမၻာသိၿမိဳ႕ေလးတစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္သည့္ကၽြန္ေတာ္တို႔
ၿမိဳ႕ေလးႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေဒသအေပၚ ယခု ျမန္မာျပည္တြင္းခရီးသြားမ်ား၏
စိတ္၀င္စားမႈပါခံရၿပီျဖစ္ပါတယ္။

ကသာၿမိဳ႕ပတ္၀န္းက်င္ရိွ အင္းေတာ္၊မန္လည္ ၊ ဗန္းေမာက္ ဇလံုေတာင္သို႔
ျပည္တြင္းဘုရားဖူးမ်ား ႏွင့္ ျပည္ပမွ လည္ပတ္ေလ့လာသူမ်ား၊
( မၾကာမွီDVB ျမန္မာ့အလွ၊ျမန္မာ့ဘ၀ မွ ထုတ္လႊင့္မည္ဟုသိရ )

George Orwell ၏ Burmese Days အား ေျခရာေကာက္ေနၾကသူေသာ
ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား၊

General Wingate ၏ ကမၻာေက်ာ္စြန္႔စားခန္းမ်ားျပည့္ႏွက္ေနသည့္
Chindits တို႔၏ ေျခရာကို ရွာေဖြေနၾကသည့္ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား၊

Eco Tourism ႏွင့္ ဆင္စခန္းကုိ လာေရာက္လည္ပတ္သူ ျပည္တြင္းျပည္ပ
ခရီးသြားမ်ား၊

ကမၻာသိ Documentary Director မ်ား၊ စာေရးဆရာမ်ား၊ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား
အျပင္
၂၀၁၆ ၊ယခုလအတြင္း (ေဖေဖၚ၀ါရီ လ ) ကသာၿမိဳ႕သို႔ တိတ္တဆိတ္
လည္ပတ္ကာ George Orwell ၏ Burmese Days အတြင္းမွ ဇာတ္၀င္ခန္း
အိမ္ႀကီးမ်ား ႏွင့္ ဇာတ္ေကာင္မ်ားေနထိုင္သည့္ ကသာၿမိဳ႕ ရပ္ကြက္(၇)
လွ်ပ္စစ္၀င္းအနီး ၊ ပတၱျမားကုန္းတက္၊ ေဇယ်ာေခ်ာင္မွ ပ်က္စီးသြားေသာ
အိမ္နီႀကီး၊ ၿမိဳ႕နယ္စိုက္ပ်ဳိးေရးရံုး၊ အေရးပိုင္အိမ္၊ British Club၊
ယခုၿမိဳ႕နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႕မွဴးေနထိုင္ရာ စာေရးဆရာႀကီး George Orwell ၏
ေနအိမ္၊ ေတာင္ဘက္ကပ္လ်က္ တိုက္ပိုင္အိမ္ ႏွင့္
ခရိုင္အားကစားကြင္းမ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ရိွ
စိန္႔ေပါ အင္ဂလီကန္ဘုရားရိွခိုးေက်ာင္း၊

ယခင္ခရစ္ယာန္သင္းခ်ဳိင္းေနရာ(ယခု လ.၀.က ရံုး) ႏွင့္
အနီးရိွ ကသာၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမအတြင္းသို႔ပင္ ၀င္ေရာက္ကာ
တကူးတကလာေရာက္ရွာေဖြေလ့လာသြားေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ
ဘရာဇီးသံအမတ္ Alcides G.R.Prates ကဲ့သို႔ ကမၻာ့စာေပခ်စ္ျမတ္ႏုိးသူ
ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ရိွ အရာရိွႀကီးမ်ား၊

ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္း၏ ဂ်ပန္တို႔၏
အႀကီးဆံုးေလယာဥ္ကြင္းတစ္ခု တည္ရိွခဲ့ရာ၊ ရြာအလိုက္ တစ္ခုျခင္း
စံနစ္တက် ေလာင္စာ၊ လက္နက္၊ ရိကၡာ၊ ယႏၱရား တပ္မ်ားအားထားရိွ
၍ ဗန္းေမာက္-ပင္လည္ဘူး-တမူးလမ္းမွ တဆင့္ အိႏိၵယသို႔ျဖတ္၀င္၍
အဂၤလိပ္တုိ႔အား တိုက္ခုိက္မည့္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ေျခကုတ္စခန္းႀကီး
တစ္ခုျဖစ္ေသာ အင္းေတာ္ၿမိဳ႕ႏွင့္ လာေရာက္လည္ပတ္သူ၊စစ္အတြင္း
ေျခရာမ်ားကိုရွာေဖြသူ ဂ်ပန္မ်ား။

၁၉၉၆ ဒီဇင္ဘာလက ေမာ္လူးသို႔ သြားေရာက္၍
Chindits ေျခရာတို႔ကို ရွာေဖြခ့ဲေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ အဂၤလိပ္သံအမတ္
Mr Gorden ႏွင့္ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း ကသာေဒသတစ္၀ိုက္ တိုက္ပြဲ၀င္
ခဲ့ေသာ အေမရိကန္၊ အဂၤလိပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ားႏွင့္ ၄င္းတို႔၏
မိသားစုမ်ား ၊ေနာက္မၾကာမွီ( မတ္လအတြင္း )လာမည့္ US ႏွင့္ UK မွ
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ား၊မိသားစု၀င္မ်ား။

Return to Burma ဆိုသည့္ ကမၻာေက်ာ္ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း
ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ဂ်ပန္တို႔အား ေပ်ာက္က်ားစနစ္ျဖင့္ ျဖတ္စစ္ဆင္ခဲ့သည့္
Chindits တို႔အေၾကာင္းေရးထားသည့္စာအုပ္အားကိုင္ကာထိုအတြင္းမွ
ဓါတ္ပံုမ်ားပါသည့္ ဗန္းေမာက္ၿမိဳ႕နယ္၊ မံထံုရြာ၊ အင္းေတာ္ၿမိဳ႕နယ္
ေမာ္လူး၊ ဟဲႏု ေက်းရြာမ်ားသို႔ သြားေရာက္ရွာေဖြၾကေသာ အေမရိကန္၊
အဂၤလိပ္၊ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား၊အစရိွသည့္ႏုိင္ငံမ်ားမွ စစ္ျပန္မ်ားႏွင့္ ၄င္းတို႔၏
မ်ဳိးဆက္မ်ား။

ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း ထင္ရွားသည့္ ဂ်ပန္ - မဟာမိတ္ တိုက္ပြဲျဖစ္ခဲ့ရာ
အင္းေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ ပင္၀ဲ ေက်းရြာသို႔ သြားေရာက္၍ေလ့လာၾကေသာ
ဂ်ပန္၊အေမရိကန္၊အဂၤလိပ္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား။
(ပင္၀ဲရြာေဟာင္း အဂၤလိပ္ဘိုတဲ ေနရာရိွ ဧရာမဗံုးက်င္းႀကီးႏွစ္ခု။
မဟာမိတ္ ႏွင့္ ဂ်ပန္တို႔ တုိက္ခုိက္ခဲ့သည့္ က်ဳိ႕ပင္ေခ်ာင္းအနီး
ကၽြန္းပင္မ်ားမွ က်ည္၀င္ထားရာေနရာမ်ားစြာ ယေန႔တိုင္က်န္ရိွ
ေနပါေသးသည္။ )

ကမၻာသိ Road pass to Mandalay စာအုပ္ထဲမွ ကသာၿမိဳ႕နယ္
အင္းရြာေက်းရြာ၊ ေညာင္ပင္ကြင္းရွိ ေလယာဥ္ကြင္းေဟာင္းသို႔ သြားရွာသူမ်ား၊

နံမည္ေက်ာ္ Beyond the Chindwin စာအုပ္ထဲမွ
ကသာၿမိဳ႕ ဧရာ၀တီျမစ္ အေရွ႕ဖက္ကမ္းရိွ ငို႔ဇင္ ေက်းရြာ အနီးမွ
ေျမပံုတြင္မရိွေတာ့သည့္ ဇီးျဖဴက်င္းရြာေဟာင္းအား ရွာေဖြသူမ်ား၊
ထိုေနရာတြင္ ျမဳပ္ထားေသာ စာအုပ္ထဲမွ ဗိုလ္ဒန္ကင္ ၏ ေျမပံုအား
ရွာေဖြေနေသာ ၾသစေၾတလ်ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား၊

ဆရာႀကီး ေရႊဥေဒါင္း ၏ စစ္အတြင္းက ေတြ႔ႀကံဳခဲ့ရေသာ အေၾကာင္းမ်ား
ေရးထားသည့္ စစ္ကိုယ္ေတြ႔ ႏွင့္ တစ္သက္တာမွတ္တမ္းစာအုပ္ထဲမွ
ကသာၿမိဳ႕ရိွ စိတ္၀င္စားဖြယ္ေနရာမ်ား။

ဆရာ နတ္ႏြယ္ ၏ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္း မွ ဗန္းေမာက္ၿမိဳ႕နယ္ရိွ
ေရွးေဟာင္း ကနန္းလူမ်ဳိးတို႔၏ ရိုးရာဓေလ့ႏွင့္ သမိုင္း၀င္ အေမြအႏွစ္
ပစၥည္မ်ားအားသြားေရာက္ေလ့လာသူမ်ား ( မၾကာမွီDVB ျမန္မာ့အလွ၊
ျမန္မာ့ဘ၀ မွ ထုတ္လႊင့္မည္ဟုသိရ )

အင္းေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ရိွ မန္လည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ မပုပ္မသိုးရုပ္ကလပ္
ထားရိွရာ မန္လည္ရြာႏွင့္ ေက်ာင္းေပၚရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေနာက္ဆံုး
နန္းတြင္းပန္းခ်ီေတာ္ ဆရာခ်ံဳ၏ အႏုလက္ရာပန္းခ်ီကားမ်ား၊
ေရွးေဟာင္း ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္လက္ရာမ်ား ႏွင့္
ဆရာေတာ္၏ ျမန္မာႏုိ္င္ငံစာေပသမိုင္းတြင္ ေနလိုလလိုထင္ရွားခဲ့ေသာ
မဃေဒ၀ လကၤာသစ္ က်မ္းျမတ္ႀကီး အား ပူေဇာ္ေလ့လာသူမ်ား။

မန္လည္ေတာင္ဘက္ တံခြန္တိုင္ရြာမွ ကၽြန္းသစ္တစ္ပင္အား ေလွေတာ္ႀကီး
ႏွစ္စီးထြင္းထားခဲ့ရာမွ တစ္စီးသာက်န္ေတာ့သည့္ ျမန္မာ့ရိုးရာသစ္ထြင္း
ေလွေတာ္ႀကီးႏွင့္တံခြန္တိုင္ဆရာေတာ္စုေဆာင္းထားသည့္
ေရွးပန္းခ်ီေက်ာ္ ဆရာခ်ဳံတပည့္ ဆရာခ၏ပန္းခ်ီကားမ်ား၊ေရွးေဟာင္း
အေမြအႏွစ္ပစၥည္းမ်ား အားေလ့လာသူမ်ား။

မန္လည္အနီးရိွ ကတူးတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးတို႔၏ တစ္ရြာလံုး ခေမာက္၊
ေတာင္း ယက္လုပ္ေသာ မန္ဖာ ဆိုသည့္ ရြာကေလး ၊
အင္းေတာ္အင္းနံေဘး လက္ပံကုန္းရြာရိွ
အထက္ျမန္မာႏုိ္င္ငံ၏ ရွားပါးျမန္မာ့ရိုးရာ ဆရာပြဲ၏ ဗုံလုပ္ငန္း ႏွင့္
အင္းေတာ္ေလးအင္းအလွ အား ေလ့လာခံစားၾကသူမ်ားျဖင့္

ယေန႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဒသဟာျဖင့္ ယခင္နဲ႔မတူစည္ကားလာၿပီျဖစ္သလို
ထုိေနရာထိုေဒသမ်ားသို႔ ၀င္ေရာက္လည္ပတ္ရန္ ယေန႔ ( Feb , 2016)
project ဆင္းေရးေနေသာTour Operator မ်ား ၊ျပည္တြင္းျပည္ပ
စာေရးသူမ်ား၊ သုေတသီမ်ားေၾကာင့္ မၾကာမွီေပါက္ကြဲထြက္လာမည့္
ျမန္မာ့ခရီးသြားႏွစ္အတြက္ အလြန္အေရးပါလာမည့္
ေဒသတစ္ခု၏ အႀကိဳအရုဏ္ဦးျဖစ္ေၾကာင္းကို ေရးသားေဖၚျပလိုက္ပါသည္။

Read More

ကမာၻ႔အလွပဆုံးေနရာ ၁၀ခု

ကမာၻ႔အလွပဆုံးေနရာ ၁၀ခု

1. ဆန္တိုရီနီၿမိဳ႕,ဂရိႏိုင္ငံ
2. ပီလစ္ဗိုက္ အမ်ိဳးသားေရကန္,ခ႐ိုေအး႐ွားႏိုင္ငံ
3. ဂေလဆီယာ အမ်ိဳးသားဥယ်ာဥ္,မြန္တားနားႏိုင္ငံ
4. အီေမစီးနစ္ေတာင္,လီ႐ွမ္ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္,တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ
5. သဘာဝေရကန္,ဆန္တိုရီနီၿမိဳ႕,ဂရိႏိုင္ငံ
6. နီ႐ွိႏိုမာ႐ူဥယ်ာဥ္,ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ
7. ဘိုရာကြၽန္း
8. ဇီယြန္ အမ်ိဳးသားဥယ်ာဥ္,ယူတားျပည္နယ္,အေမရိကန္ႏိုင္ငံ
9. မာရီိနာဟိုတယ္,စင္ကာပူႏိုင္ငံ
10. အန္ေကာဝပ္ ေက်ာင္းေတာ္, ကေမာၻဒီယားႏိုင္ငံ

Read More

" UNESCO ၊ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္စာရင္းဝင္ ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိသင့္သည္မ်ား အပိုင္း(၁) "

" UNESCO ၊ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္စာရင္းဝင္ ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိသင့္သည္မ်ား အပိုင္း(၁) "

အခ်ိန္ေပး၍ ဖတ္ရႈေလ့လာပါ။ ျပန္လည္ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါသည္။
ယခုအခါ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ား ကမာၻ႔အဆင့္မီ စံတန္ဖိုးမ်ား ရွိသည္နွင့္အညီ ကမာၻ႔စာရင္းဝင္ခဲ့ေပၿပီ။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၁၅ ရက္မွ ၂၅ ရက္အတြင္း ကာတာ ႏိုင္ငံ၊ ဒိုဟာၿမိဳ႕တြင္ က ်င္းပခဲ့ေသာ (၃၈)ႀကိမ္ေျမာက္ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ေကာ္မတီညီလာခံ (38th Session of the World Heritage Committee)တြင္ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ေကာ္မတီ အဖြဲ႔ဝင္မ်ားက ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ား (ဟန္လင္း၊ ဗိႆႏိုး၊ သေရေခတၱရာ)ကို အစည္းအေဝး ဆုံးျဖတ္ခ်က္အမွတ္စဥ္ (38 COM 8B.28) ျဖင့္ အတည္ျပဳ သတ္မွတ္လိုက္ၿပီျဖစ္ပါသည္။

“ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ ”ဟူေသာ စာတန္းတိုေလးတစ္ခု ျဖစ္ပါေသာ္လည္း ဂုဏ္ရည္ႏွင့္တန္ဖိုးက နက္နဲသိမ္ေမြ႔လွသည္။ အေမြအႏွစ္၏ ဂုဏ္ရည္ႏွင့္ တန္ဖိုးကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ေရး၊ ေရွ႕ဆက္ေဆာင္ရြက္ရမည့္ တာဝန္ဝတၱရားတို႔မွာ တစ္လႏွင့္မရ၊ တစ္ႏွစ္ႏွင့္လည္းမၿပီး၊ တစ္ဖြဲ႔ တည္းျဖင့္ ေဆာင္ရြက္၍မရ၊ တစ္ဌာနတည္းႏွင့္လည္း မျဖစ္ႏုိင္ ပါ။ ေနာင္မ်ိဳးဆက္သစ္တို႔ထိ တိုင္ စဥ္ဆက္မျပတ္ အသိ၊ အတတ္ ပညာရွင္ေတြ၊ ေစတနာရွင္ေတြႏွင့္အတူ ျပည္သူတစ္ရပ္လုံး က ပါဝင္ၿပီး ဝိုင္းဝန္းေစာင့္ေရွာက္မွသာ “Heritage of Humanity” ဆိုသည္ႏွင့္အညီ လူသားမ်ား အတြက္ အေမြအႏွစ္ေကာင္းမ်ားအျဖစ္ ထားရစ္ႏိုင္မည္ျဖစ္
သည္။
ယခုလည္း ဝမ္းေျမာက္စရာ၊ အားတက္စရာပင္ အဆိုပါၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ားကို ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ စာရင္းဝင္ျဖစ္ေရး စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ကာစ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္းမွာ နယ္ေဒသ အသီးသီးတြင္ ေဒသခံတို႔ႏွင့္
ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ေဒသခံအမ်ားစုက စိတ္ဝင္စားၾကသည္။ တန္ဖိုးထားၾကသည္။ လိုက္နာၾကသည္။ ပူးေပါင္းၾကသည္။ သို႔ေၾကာင့္ ေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ား အတြက္လည္း တြန္းအားျဖစ္ေစ သည္။ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ပညာရွင္မ်ား၏ ပိုမိုအားေပးမႈကိုလည္း ရရွိသည္။
အျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အေမြအႏွစ္မ်ားကို ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ စာရင္းဝင္ႏိုင္ေရး အတြက္ စတင္ ေဆာင္ရြက္ခ်ိန္မွ စာတြဲတင္သြင္းခ်ိန္အထိ (၃)ႏွစ္မွ (၁၀)ႏွစ္ခန္႔အထိ အခ်ိန္ယူၾကေသာ္လည္း မိမိတို႔အေမြအႏွစ္သည္ အခ်ိန္တိုအတြင္း (၂)ႏွစ္မျပည့္ေသးမီပင္ စာတြဲကို တင္သြင္းႏိုင္ခဲဲ့သည္။ အမွန္ေတာ့ ပထမဦးဆုံး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ အဖက္ဖက္မွာ အနည္းငယ္စီ အခက္အခဲေတြရွိေနတာေတာ့ အမွန္ပင္။
မည္သို႔ဆိုေစ ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ားတြင္ ကမာၻ႔အဆင့္မီ စံတန္ဖိုးမ်ားရွိမႈ၊ ခိုင္မာမႈ(Integrity)၊ စစ္မွန္မႈ(Authenticity)၊ ေဆာင္ရြက္ခဲဲ့သူတို႔၏ စိတ္ေစတနာႏွင့္ အပင္ပန္းခံမႈ၊ ေဒသခံံတို႔၏ ျပင္းျပေသာဆႏၵတို႔ေၾကာင့္ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ေကာ္မတီဝင္ႏိုင္ငံတို႔က ေလးစားမႈ၊ အသိအမွတ္ျပဳ မႈ၊ ခ်ီးက်ဴးမႈ၊ စာနာမႈမ်ားႏွင့္အတူ တခဲနက္ေထာက္ခံ ၾကေသာေၾကာင့္
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ”ပထမ ဆုံးေသာ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ စာရင္းဝင္ ၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ား” ျဖစ္ခဲဲ့ေပၿပီ။
ပို၍ေက်နပ္စရာေကာင္းသည္က ဟန္လင္း၊ ဗိႆႏိုး၊ သေရေခတၱရာ ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ားဟု တြဲဆက္(Serial Nomination) တင္သြင္းခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ တစ္ႀကိမ္တည္း ႀကိဳးစားလိုက္ရာတြင္ ေဒသ(၃)ခုလုံး ရရွိခဲ့ျခင္းပင္ျဖစ္ သည္။ ေနာင္တြင္ ပ်ဴႏွင့္ပတ္သက္၍ အေထာက္အထား ခိုင္မာသည့္
ၿမိဳ႕ေဟာင္း မ်ားကိုလည္း ဆက္လက္ျဖည့္စြက္ တင္သြင္း သြားႏိုင္မည္ျဖစ္ သည္။ ေဒသခံ တို႔၏ ပီတိမ်ား ေတြ႔ျမင္ေနရသကဲ့သုို႔ ႏိုင္ငံသား အားလုံံး လိုလိုပင္ ဂုဏ္ယူေနၾကသည္ကိုလည္း ၾကားေနရပါ သည္။ ျပည္ပေရာက္
ျမန္မာမ်ားလည္း ဂုဏ္ယူမဆုံံး ျဖစ္ေနၾကသည္။ အဆိုပါ ၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ားကို ဘာေၾကာင့္ေရြးခဲ့တာလဲ၊ ဘယ္အခ်က္ေတြက စံဝင္တာလဲဲ၊ ဘယ္ လိုေတြ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာလဲဲ၊ ဘာေတြရင္ဆိုင္ခဲဲ့ရလဲ၊ ရရွိမယ့္အက်ိဳးေက်း ဇူး တြ၊ ေရွ႕ဆက္ဘာေတြလုပ္ရ ဦးမလဲ၊ စတာေတြ၊ သိသင့္တာေတြကို အမ်ားသိရွိရေလေအာင္ ဤေဆာင္းပါးျဖင့္ ျဖန္႔ေဝလိုက္ပါသည္။
ေရြးခ်ယ္မႈ
ဘာေၾကာင့္ ပ်ဴ(၃)ၿမိဳ႕ကို ဦးစြာေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္ဆိုတာရွင္းျပလိုပါ သည္။ ျမန္မာ့့ သမိုင္းႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈတြင္ သမိုင္းမတင္မီေခတ္ယဥ္ေက်းမႈ၊ သမိုင္းတင္ေခတ္အေစာပိုင္းယဥ္ေက်းမႈ၊ သမိုင္း ေခတ္ယဥ္ေက်းမႈ ဟူ၍ အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းလဲ တိုးတက္လာခဲ့ သည္။ ျပဒါးလင္းဂူ ကဲ့သုိ႔ ေသာ ေက်ာက္ေခတ္အေမြအႏွစ္(သမိုင္းမတင္မီေခတ္ယဥ္ေက်းမႈ)၊ ေၾကးေခတ္၊ သံံေခတ္အေမြအႏွစ္ မ်ား(သမိုင္းတင္ေခတ္ အေစာပိုင္း ယဥ္ေက်းမႈ)၊ ပုဂံ၊ ေျမာက္ဦး၊ သထုံံ၊ အင္းဝ၊ ဟံသာဝတီ၊ မႏၲေလး .... စသည္ျဖင့္ သမုိင္းေခတ္ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္မ်ား တည္ရွိေနၿပီး ယခုပ်ဴ ၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ားသည္ -
- သမိုင္းတင္ေခတ္အေစာပိုင္းကာလယဥ္ေက်းမႈ(Proto-historic culture) ၏ ၿမိဳ႕ျပယဥ္ေက်းမႈ (Urbanization)ႏွင့္ ၿမိဳ႕ျပယဥ္ေက်းမႈထြန္းကားခဲဲ့ျခင္း၏ ခိုင္မာေသာ အေထာက္အထားတစ္ရပ္ ျဖစ္ျခင္း၊
- အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသအတြင္းရွိ အေစာဆုံးေသာ ဗုဒၶဘာသာ ယုံံၾကည္ကိုးကြယ္မႈႏွင့့္အတူ ဗုဒၶယဥ္ေက်းမႈကို အေျခခံံ၍ တည္္ေဆာက္ ထားေသာ ၿမိဳ႕ျပယဥ္ေက်းမႈ တစ္ရပ္ျဖစ္ျခင္း၊
- ေျမေပၚ၊ ေျမေအာက္ အေထာက္အထားမ်ား ၾကြင္းက်န္တည္ရွိေနသကဲ့သို႔ ရာစုႏွစ္တစ္ခုမက ျပည္တြင္း/ျပည္ပ ပညာရွင္မ်ား၏ သုေတသနျပဳေလ့လာ
ခဲဲ့မႈတို႔ေၾကာင့္ တိက်ခိုင္မာေသာ သက္ေသအေထာက္အထားမ်ား ရွိေနျခင္း၊
- ေတြ႔ရွိရေသာ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္အေထာက္အထား တို႔ကို ေခတ္မီ နည္းစနစ္ျဖင့့္ သိပၸံနည္းက် သက္တမ္း(Carbon Dating) တြက္ခ်က္ရာတြင္ လည္း တိက်ခိုင္မာေသာ ကာလ၊ ခုႏွစ္၊ သကၠရာဇ္တို႔ကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္ တင္ျပႏိုင္ျခင္း စသည္တို႔ေၾကာင့္ ဦးစား ေပးေရြးခ်ယ္ တင္သြင္း ခဲ့ျခင္းျဖစ္ သည္။
ကမာၻ႔အဆင့္သတ္မွတ္ျခင္း
ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္စာရင္း သတ္မွတ္နုိင္္ေရးအတြက္ အေျခခံအားျဖင့္ ကမာၻ႔အဆင့္မီ စံတန္ဖိုးမ်ား (Outstanding Universal Value) ရွိိျခင္း၊ တိက်ေသာ နယ္နိမိတ္သတ္မွတ္ခ်က္၊ ထိန္းသိမ္းမႈ၊ ကာကြယ္မႈႏွင့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈစေသာ တန္ဖိုးႏွင့္ေဆာင္ရြက္ခ်က္တို႔ ျပည့္စုံလုံေလာက္မႈရွိရန္ လိုအပ္ ပါသည္။ သို႔ပါ၍ ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္း(၃)ၿမိဳ႕ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္စာရင္း သတ္မွတ္ႏိုင္ေရးအတြက္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ တန္ဖိုးႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ေလ့လာဆန္းစစ္ၿပီး ဆုံးျဖတ္ သတ္မွတ္ ခဲ့ပါသည္-
ကမာၻ႔အဆင့္မီစံတန္ဖိုး
~ ခိုင္မာမႈ (Integrity)
~ စစ္မွန္မႈ (Authenticity)
~ စံတန္ဖိုး ၂ (Criteria ii)
~ စံတန္ဖိုး ၃ (Criteria iii)
~ စံတန္ဖိုး ၄ (Criteria iv)

ထိန္းသိမ္းမႈ၊ ကာကြယ္မႈ၊ စီမံခန္႔ခြဲမႈ
~ နယ္နိမိတ္ (Boundary)
~ ထိန္းသိမ္းမႈ (Conservation)
~ ကာကြယ္မႈ (Protection)
~ စီမံခန္႔ခြဲမႈ (Management)
တစ္ခ်က္စီကို အပိုင္း(၂)တြင္ ဆက္လက္ရွင္းလင္းေဖာ္ျပေပးသြားပါမည္။

Read More

The Golden Rock (Kyite Htee Yoe)

The Golden Rock (Kyite Htee Yoe)

Read More

ျမန္မာ့ခံတပ္မ်ား

ဇာတိမာန္ကုိျပသခဲ့ရာ ဧရာ၀တီ၏ ေနာက္ဆံုးခံတပ္မ်ား

အဂၤလိပ္-ျမန္မာ တတိယစစ္ပြဲတြင္ အဂၤလိပ္တုိ႔က ျမန္မာတုိ႔ကို အျပင္းထန္ဆံုး အခက္ခဲဆံုးႏွင့္ ေနာက္ဆံုးတိုက္ခိုက္ခဲ့ရသည့္ တိုက္ပြဲႏွစ္ခုမွာ မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး ဧရာ၀တီျမစ္၏ အေရွ႕ဘက္ကမ္းႏွင့္ အေနာက္ဘက္ကမ္းတုိ႔တြင္ ဓားလြယ္ခုတ္ အေနအထားရွိေနသည့္ ေဂြးေခ်ာင္းခံတပ္ႏွင့္ မင္းလွခံတပ္တုိ႔မွာ ျဖစ္ပြားသြားခဲ့သည္ ဆိုသည္ကို ျမန္မာကသိသလို ကမၻာကလည္း သိေနသည္။

ဧရာ၀တီျမစ္ရဲ႕ ေနာက္ဘက္ ျမစ္ဆိပ္ မတ္ေစာက္လွသည့္ ကမ္းပါးကေန တက္သြားၿပီးရင္ေတာ့ မင္းလွၿမိဳ႕ဆိုသည့္ ဆိုင္းဘုတ္ႀကီးကို ေတြ႕ရၿပီး ေဘးခ်င္းကပ္လ်က္မွာေတာ့ ႀကီးမားခန္႔ထည္ ေရွးက်သည့္ အုတ္႐ိုးနီနီ အေဆာက္အအံုႀကီး ထီးထီးမားမား ရပ္တည္ေနသည္ကို ဘြားခနဲ ေတြ႕လိုက္ရမည္ ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ျပည္က ဂရိတ္ေ၀ါ အေဆာက္အအံုႀကီးလိုမ်ဳိး အီဂ်စ္ႏုိင္ငံက သဲကႏၲရမ်ား အတြင္းက အေဆာက္အအံုႀကီးမ်ားလို ႀကီးမားခံ့ထည္မႈရွိေနသည္။

ထက္ေအာက္၀ဲယာ ျမင္ျမင္သမွ်ကို ေမွ်ာ္ၾကည့္ေမာ္ၾကည့္ ေနရသည္မွာ ဇက္ေညာင္းသြားမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရွားပါးလွသည့္ ေရွးေဟာင္း အေဆာက္အအံုႀကီးဆိုသည့္ အသိစိတ္က စိတ္ထဲေက်နပ္မႈကို ရရွိခံစားသြားရမည္မွာ အေသအခ်ာပင္။
တကယ္ဆိုေတာ့ ေဟာင္းႏြမ္းေနသည့္ အုတ္႐ိုးနီနီ အေဆာက္အအံုႀကီးရဲ႕ေနာက္တြင္ ခမ္းနားထည္၀ါလွသည့္ အျဖစ္အပ်က္ဇာတ္ေၾကာင္းမ်ား ရွိေနသည္။ မင္းလွခံတပ္ဟု နာမည္ႀကီးေလာက္ေအာင္ပင္ အျဖစ္အပ်က္တို႔က ျဖစ္ပြားသြားခဲ့သည္ မဟုတ္လား။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ေနာက္ဆံုး ခံတပ္ႀကီး၊ ေနာက္ဆံုး ဇာတိမာန္ကို ျပသခဲ့ရာ ခံတပ္ႀကီး။ ေခတ္မီမီ ကမၻာၾကည့္ ၾကည့္ျမင္တတ္ေစရန္ သင္ခန္းစာ ေပးသြားခဲ့သည့္ ခံတပ္ႀကီး။ ရင္နင့္ဖြယ္ရာ ေကာင္းလွေအာင္ သူ႔ကြၽန္မခံလိုေသာ စိတ္ဓာတ္တို႔ျဖင့္ အစြမ္းကုန္ ႀကိဳးစားခုခံ ကာကြယ္ခဲ့မႈမ်ား။ ေတာက္ေခါက္သံ၊ ၾကံဳး၀ါးေအာ္ဟစ္သံ၊ ခံျပင္းေဒါသသံမ်ားႏွင့္ ဓားသံ၊ လွံသံ၊ အေျမာက္သံမ်ားကို နားထဲတြင္ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ ၾကားလိုက္မိသည္ဟု ခံစားလိုက္ရသည္။ တိုက္ခတ္လာေသာ ျမစ္ေလႏုတြင္ ေသြးညီႇနံ႔တုိ႔ ေရာေထြးပါလာခဲ့သည္လား၊ ေနေရာင္ေအာက္တြင္ သစ္ပင္တို႔ လႈပ္ရွားသြားသည့္ အရိပ္တုိ႔က ေအာင္လံတံခြန္ လႊင့္ထူေမာ္ၾကြားခဲ့မႈမ်ားလား ထင္မွားသြားေအာင္ပင္ အုတ္႐ိုးနီနီႀကီး၏ လွည့္စားမႈက ၾကက္သီးထသြားေလာက္ေအာင္ ခံစားလိုက္ရသည္။

ခုႏွစ္သကၠရာဇ္တုိ႔က ေျပာင္းလဲမႈမ်ားစြာ ျဖစ္ပြားသြားခဲ့ၿပီ။ ဆရာႀကီး ေဒါက္တာ သန္းထြန္းစကားကို အျမဲနာယူ မွတ္သားထားမိသည္။ သမိုင္းကို မအေအာင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ သင္ယူၾကရမည္။ သမုိင္းတုိ႔က သင္ခန္းစာမ်ားစြာ ေပးသည္မဟုတ္လား။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏိုင္ငံတြင္ သမိုင္းမ်ားစြာ၊ အေထာက္အထားမ်ားစြာ၊ ေခတ္အဆက္ဆက္ ေရွးေဟာင္း လက္ရာမ်ားစြာ က်န္ရွိေနေသးသည္။ ဂ႐ုတစိုက္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈ နည္းပါးခဲ့ရာက ယေန႔အခ်ိန္တြင္ေတာ့ ယခင္ေလာက္မဆိုးေတာ့ဟု ေျပာလို႔ရေသာ္လည္း ေျပာင္းလဲေနသည့္ ခုႏွစ္မ်ားထဲမွာပဲ ေရွးေဟာင္းလက္ရာ သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ားက တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ေပ်ာက္ကြယ္လို႔ ေနဆဲပင္။

မေကြးတိုင္း ေဒသႀကီးအတြင္း ေကြ႕ေခ်ာင္းခံတပ္ႏွင့္ မင္းလွခံတပ္ကို သြားမည္ဆိုလွ်င္ လြယ္ကူေခ်ာေမြ႕သည့္ လမ္းေၾကာင္းကေတာ့ ရန္ကုန္-ျပည္၊ ျပည္ၿမိဳ႕မွ မေကြးၿမိဳ႕သို႔ သြားရာလမ္းအတိုင္း ေအာင္လံ၊ ကိုးပင္မွတစ္ဆင့္ ေတာင္တြင္းႀကီးၿမိဳ႕သို႔ မသြားေတာ့ဘဲ သစ္ရာေကာက္သို႔ ျဖတ္ထြက္သြားရာလမ္းက ခရီးမုိင္ တိုသလို လမ္းလည္းေကာင္းလွသည္။ သစ္ရာေကာက္အေက်ာ္ မနီးမေ၀း အေ၀းေျပး လမ္းမႀကီးကေန မိေခ်ာင္းရဲ လမ္းခြဲမွတစ္ဆင့္ မိေခ်ာင္းရဲၿမိဳ႕ထဲသို႔ မ၀င္ေတာ့ဘဲ ေကြ႕ေခ်ာင္းခံတပ္ကို သြားမည္ဆိုလွ်င္ မလြန္ ဧရာ၀တီ ျမစ္ကူးတံတားအစ ခ်ဥ္းကပ္လမ္းမွ ျမစ္ကိုျဖတ္မကူးေတာ့ဘဲ ပဌနဂိုရ္သို႔ သြားရာလမ္းအတိုင္း လိုက္သြားကာ ပထမဆံုး ေတြ႕ရသည့္ ျမန္မာ့ေရနံ႐ံုး ၀င္းဂိတ္ေပါက္ကေန ျဖတ္သန္းကာ ေျမနီေက်ာက္လမ္းအတိုင္း ေတာလမ္းၾကမ္းၾကမ္းကို ဆက္လက္ေမာင္းႏွင္ကာ ဘယ္ဘက္ျမစ္ဘက္ကို လိုက္သြားပါက ေကြ႕ေခ်ာင္းခံတပ္ႀကီးကို ျမင္ေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ လမ္းညႊန္ ဆိုင္းဘုတ္ေလးမ်ားကို စိုက္ထူေပးထားသည္။ ျပည္ၿမိဳ႕မွ စတင္ေရတြက္မည္ ဆိုလွ်င္ေတာ့ ေကြ႕ေခ်ာင္းခံတပ္အေရာက္ မိုင္ ၁၀၀ စြန္းစြန္းေလး ေက်ာ္လြန္မည္ ျဖစ္သည္။ မင္းလွခံတပ္သို႔ ဆက္သြားမည္ ဆိုလွ်င္ေတာ့ မလြန္ ဧရာ၀တီ ျမစ္ကူးတံတားႀကီးကို ျဖတ္သန္းကာ မလြန္၊ ယင္းမွတစ္ဆင့္ မင္းလွၿမိဳ႕သို႔ ဆက္လက္လိုက္သြားရမည္ ျဖစ္သည္။

မင္းလွခံတပ္ႏွင့္ ေကြ႕ေခ်ာင္းခံတပ္တုိ႔ကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၂၂-၂၃ ခုႏွစ္ (ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၈၆၀-၆၃) တြင္ စတင္တည္၍ ၁၂၂၅ ခုႏွစ္တြင္ ၿပီးစီးခဲ့၏။ ထိုသို႔ တည္ေဆာက္ရာ၌ ျပင္သစ္အီတာလ်ံလူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ ကိုမိုဟိုပယ္ရီ၊ မိုလီနာရီတုိ႔မွ ျမန္မာစစ္ဘက္ အင္ဂ်င္နီယာမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းတည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ေကြ႕ေခ်ာင္းခံတပ္တြင္ ေျမတြင္းႏွစ္ဆင့္၊ ကုန္းေပၚတစ္ဆင့္ျဖစ္ကာ၊ မင္းလွခံတပ္ကေတာ့ ကုန္းေပၚခံတပ္ႀကီးျဖစ္သည္။ ခံတပ္တြင္ အရာရွိခန္း၊ ရဲမတ္မ်ားေနခန္း၊ ဆင္က်ံဳး၊ လက္နက္ခဲယမ္း ထားသိုရာ ေနရာမ်ားကို စနစ္တက် အခန္းမ်ားဖြဲ႕စည္း တည္ေဆာက္ထားသည္။ ေကြ႕ေခ်ာင္းခံတပ္တြင္ေတာ့ ေျမတြင္းေရ သိုေလွာင္ႏိုင္ရန္ ေရကန္ႀကီးမ်ားကို ေျမတြင္းတူးထားေပးသည္။

မင္းလွခံတပ္၏ အလ်ားမွာ (အျပင္မွ) ၁၇၃ ေပ ၇ လက္မ၊ ခံတပ္၏ အျပင္အနံမွာ ၁၃၁ ေပ ၄ လက္မ ျဖစ္သည္။ ခံတပ္၏ အတြင္းအလ်ားမွာ ၁၀၈ ေပ ၈ လက္မ၊ အတြင္းအနံမွာ ၈၈ ေပ ၄ လက္မျဖစ္၏။ ခံတပ္အတြင္း ေတာင္ဘက္ႏွင့္ ေျမာက္ဘက္နံရံမ်ားမွ ခံတပ္အေပၚ စႀကၤသို႔တက္ေသာ အုတ္ေလွကားႏွစ္စင္း ရွိသည္။ အေပၚစႀကၤလမ္း အက်ယ္ ၂၁ ေပ ၆ လက္မျဖစ္၍ စႀကၤလမ္းမွ အျပင္အုတ္႐ိုး၏ အျမင့္ ၄ ေပ ၅ လက္မျဖစ္သည္။ ေျမာက္ဘက္မ်က္ႏွာတြင္ ထူးထူးျခားျခား ပထမနံရံ အုတ္႐ိုးကို အျပင္မွ အတန္ခြာ၍ အုတ္႐ိုးတစ္ထပ္ထပ္၍ ကာရံထား၏။ ခံတပ္ေျမာက္ဘက္မ်က္ႏွာ အုတ္႐ိုးႏွစ္ထပ္စလုံး၏ နံရံထုမွာ ၁၇ ေပ ၃ လက္မ၊ အုတ္႐ိုးႏွစ္ခုၾကားရွိ ေျမဖို႔ထားသည့္ ေျမသားထုမွာ ၉ ေပ ၁၀ လက္မရွိ၏။ အေရွ႕ဘက္ မ်က္ႏွာတြင္ နံရံမွာ အေတာ္ပင္ ၿပိဳက်ပ်က္စီးေန၍ လူသြားစႀကၤမွ်သာ က်န္ရွိေတာ့သည္။ ခံတပ္အေပၚထပ္ စႀကၤမွ စႀကၤအုတ္႐ိုးေပၚသို႔တက္ရာ ေလွကားကေလးမ်ား ေထာင့္တိုင္းတြင္ရွိသည္။ ထိုအုတ္႐ိုးေပၚတြင္ ကင္းေစာင့္စစ္သား၏ ေနရာႏွင့္  အလံတိုင္ရွိသည္။



ေကြ႕ေခ်ာင္း ခံတပ္ကေတာ့ အလ်ား ၂၇၅ ေပ၊ အနံ ၉၁၅၅ ေပ၊ အျမင့္  ၁၂ ေပ၊ ထုေလးေပ၊ အုတ္တံတိုင္းျဖင့္ ကာရံထားကာ၊ နံရံပတ္လည္တြင္ ေသနတ္ပစ္ေပါက္ ၁၅၉ ေပါက္ရွိသည္။ အတြင္းတြင္ စစ္သည္ေတာ္ တန္းလ်ားႏွစ္ခု၊ အရာရွိေဆာင္ တစ္ခုထားၿပီး အခန္း ၁၃ ခန္း၊ ထို႔ျပင္ အက်ယ္ ၁၄ေပ၊ အလ်ား  ၁၆၉ ေပရွိ ဆင္မ်ားရွိသည့္ ဆင္က်ံဳး ဥမင္တစ္ခု၊ ေျမကတုတ္ ေလးဆင့္၊ ေျမေအာက္ခံတပ္ႏွစ္ဆင့္တြင္ အလယ္တြင္ ေရသိုေလွာင္ရန္ အလ်ား ၇၂ ေပ၊ အနံ ၁၇ေပ၊ အနက္ ၈၅ ေပ၊ ေျမေအာက္ေရကန္တစ္ခု ရွိသည္။
ခံတပ္မ်ား တည္ေဆာက္ရာ၌ လိုေသာအုတ္မ်ားကို မင္းလွၿမိဳ႕ ေတာင္ဘက္ အင္းဖ်ားဆိုေသာ ေနရာႏွင့္ မင္းလွၿမိဳ႕ အေနာက္ေတာင္ဘက္ ကပ္၍တည္ရွိေသာ လက္လန္ဆိုေသာ ရြာကေလးအနီးရွိ ေနရာမ်ားတြင္ အုတ္ဖုတ္လုပ္ရာ ယခုတိုင္ အင္းႀကီးသဖြယ္ ျဖစ္ေနၿပီးလွ်င္ ေရွးအုတ္ခ်ပ္အခ်ဳိ႕ကို ေတြ႕ရေသး၏။ အဂၤေတခင္းရန္ သဲကိုင္းလွ အထက္ရွိ ျမင္းက်ေတာင္ကမ္းပါးမွ သယ္ယူေပးၾကရေၾကာင္း၊ မင္းလွခံတပ္ ေဆာက္ရာ၌ ေဖာ္စပ္ေသာ အဂၤေတတြင္ ထုံး၊ သဲ၊ ေရ၊ ထန္းလ်က္၊ အုံတုံ၊ ကြၽဲေကာ္မ်ား ေရာစပ္၍ ေမာင္းစင္တြင္ ထည့္ေထာင္းရာ ေစးခြၽဲမွယူၿပီးလွ်င္ နံရံတြင္ ပစ္ၾကည့္ေၾကာင္း၊ ပစ္၍ကြာမက်ဘဲ ကပ္ေနမွ အဂၤေတအျဖစ္ အသုံးျပဳေၾကာင္း ဆိုေလသည္။ ခံတပ္ႏွစ္ခုလံုး၏ တည္ေဆာက္မႈ ကုန္က်ေငြမွာ ေဒါင္းဒဂၤါးက်ပ္ျပားေရေငြေတာ္ ခုနစ္သိန္းေက်ာ္ ကုန္က်သည္ဟု သိရသည္။

ထိုမွ် ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားလွသည့္ ခံတပ္ႀကီးမ်ား အတြင္းမွ က်ဴးေက်ာ္လာသူ အဂၤလိပ္စစ္တပ္မ်ားကို ခုခံေတာ္လွန္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ အားမတန္ မာန္ေလွ်ာ့ရသည့္ အေျခအေနႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရေလသည္။ လူအင္အား၊ လက္နက္အင္အား မမွ်တခဲ့သည့္ တိုက္ပြဲ၊ တိုက္ခိုက္မႈဗ်ဴဟာ မမီႏိုင္ခဲ့သည့္ တိုက္ပြဲ၊ ဇာတိမာန္ မခံခ်င္မႈေၾကာင့္သာ အသက္ကို ရင္းခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုအရာမ်ားကိုက သက္ရွိဧရာ၀တီသာ စကားေျပာတတ္မည္ဆိုလွ်င္ မေမာမပန္းႏိုင္စြာ ေျပာျပမည္ထင္သည္။ ေျပာေနရင္းပင္ စိတ္အားတက္ၾကြလာမည္ ျဖစ္သလို မခ်ိတင္ကဲ ၀မ္းနည္းရမည္ဟုလည္း ထင္သည္။

၁၉ ရာစုအတြင္း အဂၤလိပ္ႏွင့္ ျမန္မာစစ္ပြဲ သံုးႀကိမ္ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ တတိယစစ္ပြဲ၏ ေနာက္ဆံုးခံတပ္ တုိက္ပြဲမ်ားတြင္ ျမန္မာတုိ႔ဘက္မွ သီရိမဟာေဇယ်ေက်ာ္ထင္ဘြဲ႕ရ ေလွသင္းအတြင္း၀န္ ဦးေရႊေမာင္ ဦးေဆာင္သည့္ လူေပါင္း ၃၄၀၀၊ အေျမာက္ ၁၀ လက္၊ စိန္ ၁၀ လုံး အသံုးျပဳခဲ့ၿပီး အဂၤလိပ္တုိ႔ဘက္မွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပရင္ဒါဂတ္စ္ ဦးစီးသည့္ သေဘၤာ ၂၄ စင္း၊ တြဲသမၺာန္ ၂၃ စီး လူအင္အား ၉၄၆၇ ဦး၊ အေျမာက္ ၇၇ လက္ ပါ၀င္ၿပီး ၎တို႔အထဲတြင္ ၂၇ လက္မွာ အျမန္ပစ္ စက္ေသနတ္မ်ား ပါ၀င္ခဲ့သည္။

အထက္ျမန္မာျပည္၏ နယ္စပ္မွ စတင္ၿပီး စစ္ေအာင္ခန္းခံတပ္၊ ထူးေပါက္ခံတပ္၊ ေကြ႕ေခ်ာင္းခံတပ္၊ မင္းလွခံတပ္ႏွင့္ ေနာက္ေၾကာင္း အင္အားျဖည့္တပ္တို႔ ျဖစ္ၾကကာ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာ ၁၄ ရက္တြင္ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ နယ္စပ္ျဖစ္ေသာ နယ္ျခားေက်ာက္တိုင္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ ခ်ီတက္လာသည္။ ၎ေနာက္ စစ္ေအာင္ခန္း ခံကတုတ္ကို ၀ိုင္း၀န္းတိုက္ခိုက္ၾကသည္။ ယင္းမွတစ္ဆင့္ ႏို၀င္ဘာ ၁၆ ရက္တြင္ ဧရာ၀တီျမစ္ ၀ဲယာရွိ ဆင္ေပါင္၀ဲႏွင့္ ေညာင္ပင္ေမွာ္ ခံတပ္မ်ားကို ျဖတ္ေက်ာ္ခ်ီတက္ၿပီး နံနက္ ၈ နာရီ မိနစ္ ၂၀ တြင္ ေဇာင္ျခမ္းရြာေရာက္ကာ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားသည္ သေဘၤာေပၚမွ ကမ္းသို႔တက္သည္။ ၁၁ နာရီ ၁၅ မိနစ္တြင္ ထူးေပါက္ခံကတုတ္သို႔ ေရာက္ရွိကာ သံုးနာရီခန္႔ခုခံၿပီး ေနာက္အင္အားခ်င္း မမွ်သျဖင့္ ပန္းေတာ္ျပင္ ကတုတ္သို႔ဆုတ္ကာ မင္းရဲညြန႔္တပ္ႏွင့္ ေပါင္းရသည္။ အဂၤလိပ္တို႔က ထူးေပါက္ခံ ကတုတ္ကို သိမ္းယူကာ မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးပစ္႐ုံ သာမက၊ ျမန္မာတို႔၏ ေၾကးနန္း႐ုံကိုပါ သိမ္းပိုက္လိုက္သည္။

ႏို၀င္ဘာ ၁၇ ရက္ နံနက္ ၈ နာရီတြင္ အဂၤလိပ္ ေရတပ္သည္ ပဌနဂိုရ္ရြာ၏ အထက္နားတြင္ တပ္စြဲကာ ကုန္းေပၚသို႔ တက္ေရာက္တိုက္ခိုက္ရန္ စီစဥ္ကာ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားသည္။ အျပန္အလွန္ ပစ္ၾကခတ္ၾကေသာ အေျမာက္စိန္ေျပာင္းတို႔ အသံကား မိုးၿပိဳသကဲ့သို႔ပင္ လြန္စြာက်ယ္ေလာင္လြန္းလွသည္ဟု ဆိုၾကၿပီး လက္နက္အင္အား မမွ်တျခင္း၊ ကြၽမ္းက်င္မႈ အင္အားမမွ်တေသာ ျမန္မာတို႔မွာ အေရးမသာေတာ့ေခ်။ တတ္ႏိုင္သမွ် ခုခံၾကေသာ္လည္း ေန႔လည္ ၁ နာရီတြင္ ေကြ႕ေခ်ာင္းခံတပ္ က်ဆုံးရသည္။ ထိုတိုက္ပြဲတြင္ ျမန္မာတို႔ဘက္မွ တပ္မွဴး မင္းေက်ာ္သိဒၶိရန္ေအာင္ က်ဆုံးရေလသည္။

မင္းလွခံတပ္ တိုက္ပြဲတြင္ေတာ့ အဂၤလိပ္တို႔ဘက္မွ အမွတ္ ၁၁ ဘင္းေဂါလ္ေျခလ်င္တပ္က ခံတပ္၏ အေနာက္ဘက္ တံခါးမႀကီးဘက္မွ တိုက္ခိုက္ကာ ခံတပ္အေပၚသို႔ ခက္ခဲစြာ တက္ေရာက္ၾကၿပီး ေရတပ္မွလည္း ခံတပ္သို႔ အေျမာက္မ်ားျဖင့္ ပစ္ကူေခ်မႈန္းခဲ့သည္။ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားမႈမွာ ျပင္းထန္လွၿပီး အဂၤလိပ္ ေျခလ်င္တပ္မွ ခံတပ္တံခါးမႀကီးမ်ားကို လွည့္ပတ္၀င္ေရာက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ရသည္။ အနီးကပ္ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ၿပီး လမ္းခရီးေကြ႕ေကာက္လွသည့္ အတြက္ေၾကာင့္ အဂၤလိပ္တပ္မ်ား အခက္ၾကံဳခဲ့ရေသးသည္။ မည္သို႔ပင္ ခက္ခဲခဲ့ေသာ္လည္း ဆိုခဲ့သလိုပင္ အင္အားခ်င္း မမွ်တေသာေၾကာင့္ ညေန ၃ နာရီ ၁၅ မိနစ္တြင္ မင္းလွခံတပ္မွာ အဂၤလိပ္တို႔ လက္ေအာက္သို႔ က်ဆုံးျခင္း ခံလိုက္ရေလသည္။ ထိုတိုက္ပြဲတြင္ ျမန္မာတို႔ဘက္မွ တပ္သား ၁၇၀ ခန္႔က်ဆုံးၿပီး ၂၇၆ ဦးခန႔္ အဖမ္းခံရေလသည္။

ဤေနရာတြင္ ေကြ႕ေခ်ာင္းခံတပ္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားေနစဥ္တြင္ မႏၲေလးလႊတ္ေတာ္မွ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားအား ခုခံမတိုက္ခိုက္ရ၊ ခုခံလွ်င္သူပုန္ဟူေသာ ေၾကးနန္းေရာက္လာခဲ့ၿပီး ထိုေနာက္တစ္ဖန္ ရန္သူအဂၤလိပ္တို႔အား ဆက္တိုက္ ေနာက္ထပ္စစ္ကူမ်ား ပို႔ေပးသည္ဟူေသာ ေၾကးနန္းေရာက္လာျပန္သည္။ သူ႔ကြၽန္မခံခ်င္စိတ္ ဇာတိမာန္စိတ္မ်ားေၾကာင့္ အမိန္႔အာဏာကို ဖီဆန္ကာ တုိက္ခဲ့သည့္ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္သည္။ ခံတပ္တိုက္ပြဲမ်ား အၿပီးတြင္ေတာ့ ေနာက္ပိုင္းတိုက္ပြဲမ်ားမွာ ျပင္းထန္ျခင္း မရွိေတာ့သလို ျမန္မာႏိုင္ငံအထက္ပိုင္း ၿမိဳ႕မ်ားကို ဆက္တိုက္သိမ္းယူခဲ့ကာ မႏၲေလးနန္းေတာ္အေရာက္ အဂၤလိပ္မ်ား ခ်ီတက္သြားၾကသည္။ ႏို၀င္ဘာ ၂၉ ရက္တြင္ ျမန္မာမ်ား အၿပီးတုိင္ လက္နက္ခ်လိုက္ရသည္။

အျဖစ္အပ်က္တို႔က အေ၀းတြင္ က်န္ခဲ့ၿပီ။ ယခုေတာ့ သမိုင္းျပယုဂ္ အေနျဖင့္သာ ခံတပ္ႀကီးမ်ား ရွိေနေတာ့သည္။ ႏိုင္ငံျခားသား ခရီးသြားမ်ားက တအံ့တၾသ လာၾကည့္ၾကသည္။ ျမန္မာစိတ္ဓာတ္ကို သိျမင္ခြင့္ ရခဲ့သည္။ မင္းလွခံတပ္ဆီသို႔ ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ကမၻာလွည့္ ခရီးသြား ၃၂၀၀ ေက်ာ္ လာေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့သည္ဟု ယဥ္ေက်းမႈ ၀န္ႀကီးဌာနက သိရသည္။ မင္းလွခံတပ္ႀကီး၏ ျမစ္ဘက္ျခမ္းတြင္ေတာ့ ျမစ္ေရတိုက္စား ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈေၾကာင့္ ခံတပ္အစိတ္အပိုင္းအခ်ဳိ႕ ၿပိဳက်ပ်က္စီးခဲ့ရၿပီး အ႐ုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္မႈကို ျဖစ္ေပၚေနေစေတာ့သည္။ ထိန္းသိမ္းမႈမ်ားမွာလည္း ယူနက္စကိုနည္းက် မထိန္းသိမ္းႏိုင္ျခင္းအတြက္ ယခုေခတ္ေပၚ အုတ္မ်ားႏွင့္ ယခင္လက္ရာမ်ား ေရာေႏွာထားမႈေၾကာင့္ ေရွးေဟာင္းလက္ရာမ်ား ထိခိုက္မႈမ်ားရွိေနသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေရေၾကာင္းခရီးျဖင့္ လာေရာက္လည္ပတ္သူ ကမၻာလွည့္ ခရီးသြားမ်ား၏ ခရီးတြင္ မင္းလွခံတပ္မွာ မ၀င္မျဖစ္ ၀င္ေရာက္ၾကည့္႐ႈရမည့္ ေနရာျဖစ္သည့္အတြက္ ဂ႐ုျပဳ ထိန္းသိမ္းထားသင့္သည္။

ေကြ႕ေခ်ာင္းခံတပ္ကိုေတာ့ ေရေၾကာင္းခရီးမွ ၀င္ေရာက္ရသည္မွာ မလြယ္ကူျခင္း ကုန္းလမ္းမမွာလည္း လမ္းၾကမ္းႏွင့္ အစိုးရ႐ံုး၀င္းအတြင္းမွ ျဖတ္သန္းသြားရသည့္အတြက္ လူသူအေရာက္အေပါက္ နည္းလွသည္ မင္းလွခံတပ္လိုမ်ဳိး အေစာင့္မ်ားမရွိ။ ေတာထဲတြင္ ထီးထီးမားမား သီးသန္႔ရွိေနသည္။ ေကြ႕ေခ်ာင္းခံတပ္မွာ မင္းလွခံတပ္ထက္ ပိုမိုႀကီးမားသလို ပ်က္စီးမႈလည္း နည္းပါးျခင္း ေျမေအာက္ဥမင္ ေရကန္မ်ားလည္းရွိရာ ကမၻာလွည့္ ခရီးသြားမ်ားအတြက္ ပိုမိုေလ့လာစရာ ျဖစ္ေသာ္လည္း အမ်ားစုမွာ မင္းလွခံတပ္တြင္သာ ခရီးၿပီးသည္။ ေရလမ္းခရီးမွ အလြယ္တကူ တက္ေရာက္ႏိုင္သည့္ လမ္းမ်ဳိးကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေပးကာ ေရွးေဟာင္းသုေတသန ႐ံုးတစ္ခုလည္း အနီးတြင္ ရွိေနသင့္သည္။

အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ ဇာတိမာန္ စိတ္ဓာတ္ကို ျပသရာ ဧရာ၀တီ၏ ေနာက္ဆံုးခံတပ္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားသြားရာ ေနရာမ်ားကို ယခုထက္ ပိုမိုထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ကာ အနာဂတ္ႏိုင္ငံ့မ်ဳိးဆက္မ်ားအတြက္ မအေစရန္ ျပသရမည့္ ေနရာျဖစ္သည္။ ေရွးေဟာင္း ဗိသုကာ လက္ရာမ်ားအျဖစ္ေရာ စိတ္ဓာတ္ေရးရာအရ သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ား အပါအ၀င္ အဘက္ဘက္မွ တန္ဖိုးရွိလွသည့္ ခံတပ္ႀကီးမ်ားကို ထိန္းသိမ္းမႈ အားမနည္းေစခ်င္ပါ။ ယေန႔အခ်ိန္ထိေတာ့ ခံတပ္ႏွစ္ခုက ျမစ္ဧရာေဘးတြင္ ထီးထီးမားမား ရွိေနေသးသည္။ ေနာင္ဘယ္အခ်ိန္ထိမ်ား ရွိေနဦးမည္လဲ ဆိုတာကေတာ့…။
Writer:
ေ၀လင္း (ျပည္)

Read More